Reja:

1. Kitobning hayotimizdagi  o'rni

2. Kitob va do‘stlik o‘rtasidagi bog‘liqlik

3. Kitob mutolaasining inson tafakkuriga ta’siri

 

Kirish

Inson tafakkuri va ma’naviyatining shakllanishida kitobning o‘rni beqiyosdir. Kitob insonni to‘g‘ri yo‘lga boshlaydi, unga hayot haqiqatlarini tushuntiradi va bilim olishi uchun mustahkam poydevor yaratadi. Buyuk allomalar ham ilm-fan taraqqiyotining asosi kitob ekanligini ta’kidlaganlar. Darhaqiqat, tarixga nazar tashlasak, ilmli, zukko va muvaffaqiyatli insonlarning barchasi kitobga bo‘lgan qiziqish va mehr bilan ulg‘ayganlar.

Kitob inson hayotida muhim o‘rin tutadi. U bizga nafaqat bilim, balki tarbiya ham beradi. Kitobni sevgan inson hech qachon yolg‘iz qolmaydi, chunki u har doim o‘ziga sodiq va doimiy hamroh topadi. Buyuk mutafakkirlar: "Kitob – insonning eng yaxshi do‘sti, u hech qachon xiyonat qilmaydi va bizni to‘g‘ri yo‘lga boshlaydi", – deb bejizga aytmaganlar. Kitob o‘qishning foydalari beqiyos bo‘lib, u insonni ilmli, zukko va tafakkuri yuksak shaxsga aylantiradi.

Bugungi zamonaviy texnologiyalar rivojlangan davrda ko‘pchilik kitob o‘qish o‘rniga telefon yoki televizor ko‘rishga odatlanib qolmoqda. Lekin hech qanday texnologiya kitobning o‘rnini bosa olmaydi, chunki u hayotiy tajribalar, ilmiy haqiqatlar va insoniy qadriyatlar xazinasi hisoblanadi. Demak, kitobga do‘stdek munosabatda bo‘lish va uni hayotimizning ajralmas qismi sifatida qabul qilish har birimizning burchimizdir.

1. Kitobning hayotimizdagi o‘rni

Kitob inson hayotining barcha jabhalarida katta ahamiyat kasb etadi. U bilim va ma’rifat manbai bo‘lishi bilan birga, kishining axloqiy va ma’naviy jihatdan kamol topishida ham muhim rol o‘ynaydi.

Kitoblar bizni ilm-fan, madaniyat va tarix bilan tanishtiradi. Masalan, tarixiy kitoblar ajdodlarimizning hayoti, ularning bosib o‘tgan yo‘li haqida tushuncha beradi. Adabiy kitoblar esa bizga insoniy fazilatlar, mehr-muhabbat, vatanparvarlik va halollik kabi qadriyatlarni o‘rgatadi. Masalan, Alisher Navoiy, Abdulla Qodiriy, G‘afur G‘ulom kabi buyuk yozuvchi va shoirlarning asarlari o‘zbek xalqining ma’naviy boyligidir.

Kitob mutolaasi inson tafakkurini kengaytirib, uning dunyoqarashini boyitadi. U insonning tafakkurini charxlaydi, notanish olamlarni kashf qilishga yordam beradi va ijodiy fikrlash qobiliyatini rivojlantiradi. Shuning uchun ham kitob o‘qigan inson doimo bilimdon, zukko va dono bo‘ladi.

Kitob, ayniqsa, yoshlikdan o‘qilsa, insonda mustahkam tafakkur shakllanadi. Kelajakda biz bilimdon, ma’rifatli va madaniyatli inson bo‘lib yetishishiga hissa qo‘shadi. Shunday ekan, kitobning hayotimizdagi o‘rnini to‘g‘ri anglab, uni do‘stimiz sifatida qabul qilishimiz lozim.

2. Kitob va do‘stlik o‘rtasidagi bog‘liqlik

Haqiqiy do‘st qanday qilib bizga hamroh bo‘lib, bizga maslahat bersa, kitob ham shunday vazifani bajaradi. Inson hayotida do‘stning o‘rni juda muhim bo‘lgani kabi, kitob ham bizning eng sodiq do‘stimizdir. Chunki u hech qachon yolg‘on gapirmaydi, yomon yo‘lga yetaklamaydi va bizni yomon ishlardan qaytaradi.

Kitoblar bizga aql-zakovat, odob-axloq, insoniylik va mehr-muhabbatni o‘rgatadi. Masalan, do‘stimiz bizga yaxshi maslahat berib, to‘g‘ri yo‘lni ko‘rsatganidek, kitoblar ham bizni yomon yo‘ldan qaytarib, ezgulikka yo‘naltiradi. Donishmandlar: “Yaxshi kitob – eng sodiq do‘st”, – deb bejizga aytmaganlar.

Shuningdek, kitob inson qalbiga yaqin do‘stday ta’sir qiladi. Inson yomon kunlarida kitob o‘qib tasalli topishi, yaxshi kunlarida esa undan yangi bilimlar olish imkoniga ega bo‘ladi. Kitob insonning do‘sti bo‘lishi bilan birga, unga motivatsiya ham beradi, turli hayotiy muammolarni tushunish va hal qilishga yordam beradi. Shu sababli ham kitob bilan do‘stlashgan inson hech qachon yolg‘izlikni his qilmaydi.

3. Kitob mutolaasining inson tafakkuriga ta’siri

Kitob o‘qish inson tafakkuriga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. U insonni ilmga chanqoq qiladi, fikrlash qobiliyatini oshiradi va dunyoqarashini kengaytiradi. Kitob mutolaasi orqali inson fikrlash madaniyatini o‘zlashtiradi, o‘z so‘zini chiroyli va aniq ifoda qilishni o‘rganadi.

Kitob o‘qishning inson tafakkuriga quyidagi foydalari bor:

  • Mantiqiy fikrlash qobiliyatini rivojlantiradi.
  • Yangi g‘oyalar bilan tanishtiradi.
  • Yodlash va xotira qobiliyatini oshiradi.
  • Savodxonlik darajasini oshirib, chiroyli yozish va gapirishga yordam beradi.
  • Insonning nutq madaniyatini rivojlantiradi.

Agar inson muntazam ravishda kitob o‘qib borsa, u hayotga boshqacha nazar bilan qaraydi. Chunki kitob insonni ilmli, zukko, donishmand va bilimdon qiladi. Shuning uchun ham, bugungi yoshlarni kitob o‘qishga targ‘ib qilish lozim.

Xulosa

Kitob – insonning eng yaxshi do‘sti bo‘lishi bilan birga, uning tafakkurini rivojlantiruvchi manba hamdir. Kitob mutolaasi orqali inson o‘z hayotini to‘g‘ri yo‘lga qo‘yadi, bilimini oshiradi va ma’naviyatini boyitadi.

Kitob o‘qigan inson hech qachon yutqazmaydi, chunki u doimo yangiliklar izlaydi, ilm olishga intiladi va tafakkurini mustahkamlaydi. Kitob o‘qishga bo‘lgan mehrimizni kuchaytirib, uni hayotimizning ajralmas qismiga aylantirishimiz kerak.