Ey ko'ngil, bu dunyoda doim shod yasha,

G'amzadalarni ko'rib, o'zingni yomon his etma.

Yaxshi va yomon kunlar o'tib ketadi,

Shu onni qadrla, kelajak haqida qayg'urma.

Umar Hayyom, asl ismi Gʻiyosiddin Abuʼl-Fatҳ Umar ibn Ibrohim Nishopuriy bo’lib, 1048-yil 18-mayda Nishopur shahrida tug’ilgan va 1131-yil 4-dekabrda vafot etgan. U o’z davrining ko’p qirrali olimi sifatida tanilgan: matematik, astronom, filosof va shoir.

Matematika sohasida, Umar Hayyom kubik tenglamalarni yechishda geometrik yondashuvni taklif qilgan va bu borada katta hissa qo’shgan. U shuningdek, Evklidning parallel postulatiga chuqurroq tushuncha berishga ham hissa qo’shgan.

Astronomiya sohasida, u quyosh yili davomiyligini juda aniq hisoblab chiqqan va Jaloliy taqvimini ishlab chiqqan, bu taqvim hozirgi kunda ham deyarli ming yillik tarixdan keyin ham ishlatiladigan aniq 33 yillik oraliq tsikliga ega.

Adabiyotda, Umar Hayyomning ruboiylari juda mashhur bo’lib, ularning ingliz tiliga tarjimasi Edward FitzGerald tomonidan amalga oshirilgan (Omar Hayyomning Ruboiylari, 1859) va g’arb dunyosida katta muvaffaqiyat qozongan.

Falsafada, Umar Hayyomning qarashlari asosan uning she’riyatida aks etgan. U hayotning ma’nosi va insonning mavjudligi haqida chuqur fikrlar bildirgan.

Hayotning qadri shundaki, u o'tkinchi,

Har bir lahzani to'la-to'kis yasha.

Dunyo biz uchun doim yangilanib turadi,

Shuning uchun har bir nafasni qadrlash kerak.

Umar Hayyomning ruboiylari hayotning go’zalligi va uning o’tkinchiligi haqida chuqur fikrlarni ifodalaydi. Uning she’rlari orqali biz insoniy tuyg’ular va tabiatning muqarrar o’zgarishlarini his qilamiz. Umar Hayyomning ijodi, uning zamonasining madaniyati va falsafasini aks ettiradi va bugungi kunda ham ko’plab odamlar uchun ilhom manbai bo’lib qolmoqda.